Gdy coś nie pasuje, czyli jak poprawić kontakt z dzieckiem
Bywa, że mimo wielu wysiłków włożonych w wychowanie dziecka nasz kontakt z nim w okresie dorastania nie jest najlepszy. Czy można coś naprawić? Na pewno można nad tym pracować, ale nie jest to łatwe. Utracone zaufanie, brak wiary, złość to sprawy, które – gdy narastały latami – mogą być trudne do zmiany, ale są możliwe i należy próbować.
Jeśli chcesz wprowadzić zmiany, to powiedz o tym dziecku. Porozmawiaj z nim o tym, co i jak chcesz zmienić. Wyjaśnij dlaczego i poproś o współpracę. Dziecko musi wiedzieć, że zależy ci na poprawieniu kontaktu.
Jeśli dotychczasowe próby porozumienia się z dzieckiem nie powiodły się, należy podjąć nowe działania. Nie warto rezygnować z bliskości. Oboje tego potrzebujecie.
Jeżeli jakieś zachowanie twojego dziecka jest dla ciebie nie do przyjęcia, spróbuj to zmienić. Powiedz mu:
- O jakie konkretnie zachowanie ci chodzi.
- Jakie uczucia przeżywasz, gdy ono zachowuje się w ten nieakceptowany przez ciebie sposób.
- Dlaczego to zachowanie jest twoim zdaniem niewłaściwe.
- Jakie konsekwencje dla ciebie lub innych ma to jego zachowanie.
- Jakiej zmiany oczekujesz.
Jeżeli chcesz przeprowadzić z dzieckiem poważną rozmowę po to, by wprowadzić zmiany w waszej rodzinie, to:
- Znajdź na nią jakiś spokojny moment.
- Zajmuj się tylko tą konkretną sprawą.
- Mów o tym, co w związku z konkretnym zdarzeniem czujesz.
- Słuchaj uważnie, co dziecko ma ci do powiedzenia.
- Zadbaj o to, by każdy mógł przedstawić swój punkt widzenia i wyrazić własną opinię.
- Zakładaj możliwość zmiany swojego zdania.
- Bądź gotowy do kompromisów.
- Koncentruj się na rozwiązaniu problemu, a nie na tym kto wygrywa.
Bariery porozumienia z dzieckiem – jak ich unikać?
|
Bariery |
Jak unikać
|
|
Brak umiejętności słuchania |
Rozmawiaj z dzieckiem tak, aby miało poczucie, że jesteś zainteresowany tym o czym mówi. Ważny jest kontakt wzrokowy i inne oznaki potwierdzające, że słuchasz je z uwagą. |
|
Przerywanie |
Staraj się wysłuchać dziecka do końca. Daj mu szansę wypowiedzieć się, zanim cokolwiek powiesz. Nie zakładaj, że wiesz, co chce ci powiedzieć. Przerywanie może spowodować niechęć dziecka do dalszej rozmowy. |
|
Brak skupienia uwagi na rozmówcy |
Poświęć czas wyłącznie na rozmowę z dzieckiem. Wykonywanie w tym samym czasie innych czynności może być odczytane przez dziecko jako brak zainteresowania dla niego i umniejszenie wagi problemu. |
|
„Prawienie kazań”, moralizowanie, ”zrzędzenie i gderanie” |
To zwykle „grzechy główne” rodziców. Staraj się je przezwyciężać, bo to mało skuteczne sposoby, a dzieci szybko zaczynają przez to ignorować rodziców. Jeżeli przyłapiesz się na tym – zmień taktykę. |
|
Krytykowanie |
Staraj się nie krytykować nadmiernie, a jeżeli jest to konieczne, krytykuj konkretne zachowanie, a nie dziecko. Nie porównuj go też z innymi podając ich za dobry przykład. Staraj się zachować obiektywizm w wydawaniu ocen. |
|
Podnoszenie głosu |
Chociaż dzieci mają dużą zdolność wyprowadzania rodziców z równowagi, pamiętaj, że krzykiem niewiele można osiągnąć, a do tego często wykrzykujemy słowa, których potem żałujemy. |
|
Rodzic ma zawsze rację |
Nie wykorzystuj przewagi, że jesteś rodzicem i nie używaj argumentu, że posłuszeństwo dziecka należy się rodzicom „z urzędu”. |
|
Bagatelizowanie |
Chociaż niektóre problemy twojego dziecka mogą ci się wydać błahe lub wyolbrzymione, staraj się przywiązywać wagę do wszystkiego, co je martwi. |
|
Brak warunków sprzyjających rozmowie |
Trudno zachować intymność rozmowy, jeżeli coś rozprasza uwagę. Wyłącz telewizor czy radio, staraj się stworzyć warunki, by nikt wam nie przeszkadzał. |
Opracowała: Grażyna Chodkowska
(pedagog szkolny)