„Katyń – prawda i pamięć”
13 kwietnia obchodzimy Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Upamiętnia on rocznicę opublikowania przez Niemcy w roku 1943 informacji o odkryciu w Katyniu masowych grobów żołnierzy Wojska Polskiego, zamordowanych przez NKWD w 1940 roku.
Po sowieckiej agresji na Polskę 17 września 1939 r. w niewoli sowieckiej znalazło się około 250 tys. polskich jeńców, w tym ponad 10 tys. oficerów.
3 kwietnia 1940 roku do Katynia wyruszyły pierwsze transporty polskich jeńców wojennych przetrzymywanych w obozach jenieckich na terytorium Związku Radzieckiego. Przez następnych sześć tygodni Polacy wywożeni byli z obozów grupami do miejsc kaźni. Jeńcy ginęli od strzału w tył głowy. Ofiary dokonanej zbrodni były grzebane w zbiorowych mogiłach w Katyniu, Charkowie oraz Miednoje. Egzekucje trwały od kwietnia do maja 1940 roku. Około 15. tysięcy ofiar stanowili więźniowie przetrzymywani wcześniej w obozach specjalnych NKWD w Starobielsku, Ostaszkowie i Kozielsku. Pozostałe 7 tysięcy, w większości cywilów, osadzono w więzieniach zachodnich obwodów republik Ukraińskiej i Białoruskiej, czyli terenach wschodnich Polski, włączonych w 1939 roku do Związku Radzieckiego.
Ofiarami zbrodni byli oficerowie, podoficerowie oraz szeregowi Wojska Polskiego, częściowo pochodzący z rezerwy (naukowcy, lekarze, inżynierowie, prawnicy, nauczyciele, urzędnicy państwowi, przedsiębiorcy, przedstawiciele wolnych zawodów), którzy po agresji ZSRR na Polskę, uzgodnionej przez ZSRR z III Rzeszą na podstawie paktu Ribbentrop-Mołotow, zostali po 17 września 1939 roku w różnych okolicznościach rozbrojeni i zatrzymani przez Armię Czerwoną na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jako jeńcy wojenni. Zamordowano także kilkutysięczną grupę funkcjonariuszy Policji Państwowej, Korpusu Ochrony Pogranicza (KOP), Straży Granicznej i Służby Więziennej. Poza tym wśród ofiar było przeszło 7 tys. osób cywilnych, policjantów i oficerów bez statusu jeńca, osadzonych w więzieniach na terenach okupowanych przez ZSRR.
Zbrodnia katyńska kwalifikowana jest jako zbrodnia wojenna, zbrodnia przeciwko ludzkości i pokojowi, popełniona przez NKWD na mocy decyzji najwyższych władz sowieckich.
Tragedia katyńska jest jedną z najcięższych zbrodni stalinizmu. Oto fragment jednego z raportów: „A było ich niemało. Zwłoki były ściśle ułożone warstwami obok siebie, przeważnie twarzą do dołu, jedynie tylko w warstwach górnych były częściowo rozrzucone bezładnie. Zwłoki były ubrane w mundury wojskowe. Wszędzie przyczyną śmierci był postrzał w tył głowy, uszkadzającej ważne dla życia ośrodki mózgowe, wywołujący natychmiastową śmierć. Egzekucje wykonywane były z wielką wprawą i precyzją”. Czytając go, do oczu same cisną się łzy.
ŻYCIE - to słowo zawiera w sobie mnóstwo treści. Dla nas są to kolejne szczęśliwe chwile, zbieranie doświadczeń, rozwijanie się. Życie jest dla nas niezrozumiałym zadaniem, osiąganiem indywidualnych celów, ważnych dla nas ludzi. Nasi przodkowie wylali krew, oddali je za to, abyśmy teraz mogli być wolni. Teraźniejsze pokolenie zbyt mało wie o tych wydarzeniach, nie uświadamia sobie, jak wielka tragedia wydarzyła się w Katyniu.
Będąc w domu, też możemy upamiętniać ważne wydarzenia historyczne, które budują naszą tożsamość narodową i osobistą. Zachęcam Was, Droga Młodzieży, do odwiedzenia stron internetowych Muzeum Katyńskiego, Oddziału Martyrologicznego Muzeum Wojska Polskiego: http://www.muzeumkatynskie.pl. Na szczególną uwagę zasługuje imienny wykaz pomordowanych, zaprezentowany w bardzo przystępny sposób. Jego dodatkowym atutem jest Baza Sylwetek Ofiar Zbrodni Katyńskiej z rozbudowanym modułem wyszukiwania.
Niech to będzie wyraz naszego patriotyzmu i oddania hołdu tym, którzy polegli za naszą wolność.
Pedagog
Grażyna Chodkowska